ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

δευτερευουσεs ονοματικεs προτασειs
I.     Ειδικές προτάσεις
Α. Από πού «ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ»	Β. Πώς ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ	Γ. Συντακτική ΘΕΣΗ
1.   Εξαρτώνται από ρήματα που σημαίνουν: λέω, αισθάνομαι, γνωρίζω, νομίζω, δείχνω κ.ά. ή από περιφράσεις με παρόμοια σημασία: έχω την προαίσθηση, έχω την πεποίθηση, έχω την γνώμη, είμαι βέβαιος, βάζω με το νου μου [δεν χωρίζονται με κόμμα]	Εισάγονται με τους ειδικούς συνδέσμους ότι, πως, που, με το μόριο να (όταν πρό­κειται για αμφισβήτηση)  (σπάνια, δεν εισάγονται με κανένα σύνδεσμο, π.χ: Έμαθα θα φύγεις σήμερα)	1. Μια ειδική πρόταση χρησιμοποιείται ως Αντικείμενο των ρημάτων ή των περιφράσεων της πρώτης στήλης (Α1) §        Ομολογώ ότι έκανα λάθος §        Διαπιστώνουμε πώς δεν γεννιούνται νέες γλώσσες §        Με πονάει που δε με σκέφτηκες §        Δε θυμάμαι να σε συνάντησα ποτέ!
2.   Βρίσκονται κοντά σε απρό­σωπα ρήματα ή σε απρόσω­πες εκφράσεις που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παραπάνω ρημάτων: λέγεται, διαδίδεται, γίνεται αντιληπτό, είναι γνωστό, φαίνεται, είναι βέβαιο... [δεν χωρίζονται με κόμμα]	(όπως παραπάνω)	2. Υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων της πρώτης στήλης (Α2) §        Είναι βέβαιο ότι προσπάθησες πολύ §        Φάνηκε πως δεν το κατάλαβες §        Είναι πιθανό να μην το έμαθε §        Είναι κρίμα που δεν σε κάλεσαν
3.   Βρίσκονται ύστερα από μερικές αντωνυμίες ουδέτε­ρου γένους(και μερικές άλλες λέξεις): αυτό, εκείνο..., διάδοση, γνώμη, φήμη, πληροφορία, γεγονός, καταγγελία, συμπέρασμα, μήνυμα, ιδέα	(όπως παραπάνω)	3. Επεξήγηση (σπανιότερα προσδιορισμός) των αντωνυμιών και των άλλων λέξεων της πρώτης στήλης (Α3) §        Αυτό μόνο με στενοχωρεί, πως δε ζήτησες καν τη γνώμη μου! §        Δεν μπορώ να παραβλέψω το γεγονός ότι η συνεργασία μας ήταν άψογη. §        Όλα τα στοιχεία οδηγούν στη διαπίστωση ότι έδρασες παρορμητικά

ΙΙ. Βουλητικές προτάσεις
Α. Από πού «ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ»		Β. Πώς ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ		Γ. Συντακτική ΘΕΣΗ
1. Εξαρτώνται από ρήματα ή από περιφράσεις που σημαίνουν: θέλω, μπορώ, προτρέπω, αξιώνω, σκοπεύω, αναγκάζομαι, δυσκολεύομαι, τολμώ,  έχω τη δύναμη κ.ά. [δε χωρίζονται με κόμμα]		Εισάγονται με το μόριο να (σπάνια με το σύνδεσμο και, π.χ: Αν τύχει και ξενιτευτώ = να ξενιτευτώ )		Μια βουλητική πρόταση χρησιμοποιείται ως 1. Αντικείμενο των ρημάτων και των περιφρά­σεων της πρώτης στήλης (Α1) §        Αξίωσε να παραιτηθώ αμέσως §        Δυσκολεύεται να εφραστεί με σαφήνεια §        Σκοπεύεις να του το αποκαλύψεις;
2. Βρίσκονται κοντά σε απρό­σωπα ρήματα ή σε απρόσωπες εκφράσεις που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παρα­πάνω ρημάτων: πρέπει, μπορεί, χρειάζεται, απαγορεύ­εται, συμβαίνει, είναι ανάγκη, είναι ντροπή, είναι δυνατό, είναι φυσικό/ αδύνατον κ.ά. [δε χωρίζονται με κόμμα]		(όπως παραπάνω)		2. Υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων της πρώτης στήλης (Α2) §        Χρειάζεται να προσπαθήσεις πολύ §        Είναι φυσικό να νιώθεις πιεσμένος §        Επιβάλλεται να προστατέψουμε το γλωσσικό μας πλούτο §        Κινδυνεύει να αλλοιωθεί το γλωσσικό αισθητήριο των νέων από τη συνεχή χρήση της Αγγλικής;
3. Βρίσκονται ύστερα από μερικές αντωνυμίες ουδέτερου γένους και ουσιαστικά που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παρα­πάνω ρημάτων. [χωρίζονται με κόμμα]		(όπως παραπάνω)		3. Επεξήγηση των αντωνυμιών και των άλλων λέξεων της πρώτης στήλης (Α3) §        Αυτό να προσέξεις, να μη μπλέξεις! §        Με μια ελπίδα ζούσε, να γυρίσει πίσω στην πατρίδα.
4. Βρίσκονται ύστερα ουσιαστικά ή επίθετα που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παρα­πάνω ρημάτων: απαίτηση, πόθος, ανάγκη, σκοπός, παράκληση, υπόσχεση, διαταγή, έτοιμος, πρόθυμος, ασυνήθιστος, ανυπόμονος, υποχρεωμένος,  κ.ά.		(όπως παραπάνω)		4. Προσδιορισμός των ουσιαστικών, επιθέτων της πρώτης στήλης (Α4) §        Οργάνωνε με μεθοδικότητα το στόχο του να πάρει τη θέση μου στην εταιρεία §        Ικανοποιήθηκε από το σταθμό η απαίτηση πολλών ακροατών να επαναληφθεί η εκπομπή. §        Με κοίταζε επίμονα έτοιμος να μου επιτεθεί
5. Βρίσκονται κοντά σε οποιο­δήποτε ρήμα ή σε κάποιο επίθετο (αυτές οι προτάσεις μόνο τυπικά είναι «βουλητικές»).		Εισάγονται επίσης με μια πρόθεση+να φανερώνοντας διάφο­ρες επιρρηματικές σχέσεις: χωρίς να, δίχως να, αντί να, από το να, με το να...		5. Επιρρηματικός προσδιορισμός στις λέξεις της στήλης (Α5). §        Γίναμε φίλοι χωρίς να πούμε λέξη §        Με το να μην ακούς κανένα βλέπεις τι παθαίνεις! §        Κάνε κάτι αντί να κάθεσαι άπραγος §        Είναι ικανότατος στο να εφευρίσκει δικαιολογίες
ΙΙΙ.  Ενδοιαστικές προτάσεις
Α. Από πού «ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ»	Β. Πώς ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ		Γ. Συντακτική ΘΕΣΗ
1.  Εξαρτώνται από ρήματα που σημαίνουν φόβο ή ανησυχία: φοβούμαι, υποπτεύομαι, ανησυχώ, προσέχω κ.ά. ή από περιφράσεις με παρόμοια σημασία: με πιάνει φόβος, έχω ανη­συχία/ τρόμο/υποψία/ αγω­νία/, παίρνω τα μέτρα μου κ.ά. [δε χωρίζονται με κόμμα]	Εισάγονται με τους συν­δέσμους: 1.   μήπως, μη(ν), να μην (εκφράζεται φόβος μήπως γίνει κάτι ανεπιθύμητο) 2.   μήπως δε(ν), μη δε(ν) (εκφράζεται φόβος μήπως δε γίνει κάτι επιθυμητό)		Μια ενδοιαστική πρόταση χρησιμοποιείται ως 1. Αντικείμενο των ρημάτων και των περιφρά­σεων της πρώτης στήλης (Α1) §        Ανησυχώ μήπως δε φτάσουμε εγκαίρως §        Φοβάται να μην αργήσει §        Πάρτε μέτρα μη και ξαναγίνουν τα ίδια
2.   Βρίσκονται κοντά σε απρό­σωπα ρήματα ή σε απρόσω­πες εκφράσεις που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παραπάνω ρημάτων :υπάρχει φόβος/υποψία/ανησυχία [δε χωρίζονται με κόμμα]	(όπως παραπάνω)		2. Υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων της πρώτης στήλης (Α2) (σπάνια) §        Υπάρχει φόβος μήπως αλλοιωθεί η ελληνική γλώσσα §        Με ανησυχεί πολύ μήπως αργήσει το αεροπλάνο
2.  Βρίσκονται ύστερα από ουσιαστικά που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παρα­πάνω ή μερι­κές αντωνυμίες ουδέτερου γένους: φόβος, αγωνία, υποψία, ανησυχία, αυτό, εκείνο...	(όπως παραπάνω)		3. Επεξήγηση ή προσδιορισμός των ουσιαστικών και των αντωνυμιών της πρώτης στήλης (Α2) §        Ζει χρόνια με το φόβο  μήπως αποκαλυφθεί το μυστικό του §        Ένα πράγμα τον αγχώνει, μήπως δεν είναι πάντα τέλεια όσα κάνει

ΙV. Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις
Α. Από πού «ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ»	Β. Πώς ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ	Γ. ΤΙ ΔΗ­ΛΩΝΟΥΝ	Δ. Συντακτική ΘΕΣΗ
1. Εξαρτώνται από ρήματα που σημαίνουν: ρωτώ, εξετάζω, απορώ, σκέφτομαι, αμφιβάλλω, ξέρω, βλέπω κ.ά. ή από περιφράσεις με παρό­μοια σημασία: δεν είμαι βέβαιος, έχω την απορία, δεν έχω ιδέα, δε βρίσκω εξήγηση κ.ά. [δε χωρίζονται με κόμμα]	Εισάγονται 1.  με τους συνδέσμους: αν, μήπως: (απλές) αν... ή (αν): διμελείς	Δηλώνουν ολική άγνοια	Μια πλάγια ερώτηση χρησιμοποιείται ως 1. Αντικείμενο των ρημάτων κτλ. της πρώτης στήλης (Α1) §        Αμφιβάλλω αν μου λες όλη την αλήθεια §        Δεν έχω ιδέα ούτε αν ήρθε, ούτε αν έφυγε §        Σκέφτομαι μήπως έχεις δίκιο τελικά
	2. με ερωτηματικές αντωνυμίες ή ερωτη­ματικά επιρρήματα: ποιος, πόσος, πόσο, πού, πώς, γιατί, πότε...	Δηλώνουν μερική άγνοια	§        Αναρωτιέμαι πότε θα έρθει §        Δεν έχει ιδέα πόση δουλειά χρειάζεται για να φτάσει το στόχο του §        Δεν ξέρω πώς να του το πω §        Σκέψου πού θα βρισκόσουν τώρα χωρίς τη βοήθειά μου
2.  Βρίσκονται κοντά σε απρόσωπες εκφράσεις που έχουν σημασία παρόμοια με εκείνη των παραπάνω ρημά­των: είναι ζήτημα, δεν είναι βέβαιο, είναι παράξενο, δεν υπάρχει πληροφορία/ είδηση/ εξήγηση... [δε χωρίζονται με κόμμα]	(όπως παραπάνω: 1,2)	(είτε ολική είτε μερική άγνοια, ανάλογα με το πώς εισάγονται)	2. Υποκείμενο των απρόσωπων εκφράσεων της πρώτης στήλης(Α2) §        Είναι ζήτημα αν θα βγει άμεσα η οικονομία μας από την ύφεση §        Είναι παράξενο πώς τα κατάφερε τελικά §        Δεν υπάρχει εξήγηση ούτε πώς έφτασε ως εκεί ούτε αν τελικά το μετάνιωσε
3.  Βρίσκονται ύστερα από μερικές αντωνυμίες ουδέτερου γένους (αυτό, εκείνο, κάτι, ένα) και τα ουσιαστικά: ερώτηση, απορία, αμφιβολία, σκέψη κ.ά.	(όπως παραπάνω: 1,2)	(είτε ολική είτε μερική άγνοια, ανάλογα με το πώς εισάγονται)	3. Επεξήγηση των αντωνυμιών και των ουσιαστικών της πρώτης στήλης (Α3) §        Ένα μόνο σκέψου, πώς θα αντιδρούσες  εσύ στη θέση μου §        Δεν παύει να με ταλαιπωρεί η αμφιβολία  αν έκανα σωστά ή όχι §        Δεν είναι εύκολη η απάντηση στο ερώτημα τι είναι ευτυχία