ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ

                                          Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ

Η παράγραφος είναι μία νοηματική ενότητα: Σε αυτή αναπτύσσεται μία και μόνη πλευρά του θέματος του κειμένου.

Κύρια στοιχεία παραγράφου

Το εξωτερικό της γνώρισμα είναι η αλλαγή αράδας.

Με την παράγραφο εκφράζουμε ένα κύριο νόημα, που μπορεί να δηλωθεί με έναν πλαγιότιτλο. Ο πλαγιότιτλος διευκολύνει τον αναγνώστη στην κατανόηση του κειμένου.

ð    Η παράγραφος σχηματίζεται από προτάσεις

ð    Κάθε πρόταση δίνει ορισμένες πληροφορίες.

ð    Οι κύριες προτάσεις δίνουν βασικές πληροφορίες.

ð    Κάθε παράγραφος έχει μία ή περισσότερες βασικές πληροφορίες.

ð    Οι βασικές πληροφορίες συνθέτουν το κύριο νόημα μιας παραγράφου. Οι υπόλοιπες πληροφορίες εμπλουτίζουν το κύριο νόημα της παραγράφου.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Στο γράψιμο, το πρώτο βήμα είναι να διαλέξετε τι θα περιλάβετε στην παράγραφό σας και τι θα αποκλείσετε. Η δουλειά αυτή είναι πολύ δύσκολη, αλλά μπορείτε να τα καταφέρετε, αν διατυπώσετε ξεκάθαρα τη θεματική πρόταση της παραγράφου. Η θεματική πρόταση θα περιορίζει και θα δηλώνει συγκεκριμένα το θέμα της παραγράφου σας.

Πάρτε για παράδειγμα τη θεματικη προτάση: «Τη βδομάδα που μας πέρασε συνάντησα ένα παλιό μου συμμαθητή». Η θεματική αυτή πρόταση δεν μας βοηθά να καταλάβουμε ποια θα είναι η κύρια ιδέα της παραγράφου. Αν χρησιμοποιούσατε την πρόταση αυτή ως θεματική, μπορεί να γράφατε τι φορούσε ο συμμαθητής σας, ποό συναντηθήκατε, τι σας είπε κτλ.

Αν, όμως, χρησιμοποιούσατε τη θεματική πρόταση «Τη βδομάδα που μας πέρασε άκουσα ευχάριστα νέα από ένα παλιό μου συμμαθητή»; Τώρα καταλαβαίνουμε με σαφήνεια ποιο είναι το θέμα της παραγράφου και είναι εύκολο για εμάς να μη βάλουμε στην παράγραφό μας στοιχεία «εκτός θέματος».

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η θεματική πρόταση είναι συνήθως η πρώτη πρόταση της παραγράφου. Η θέση αυτή μας διευκολύνει , γιατί έτσι μπορούμε να οργανώσουμε γύρω από την κύρια ιδέα της παραγράφου τις λεπτομέρειες.

Ο ΡΟΛΟΣ  ΤΩΝ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΩΝ

Αν εξαιρέσουμε τη θεματική πρόταση, κάθε πρόταση μέσα σε μια παράγραφο μας δίνει μια βασική ή μια βοηθητική πληροφορία. Οι βασικές προτάσεις αναπτύσσουν την κύρια ιδέα, ενώ οι βοηθητικές προτάσεις διευκρινίζουν ή εμπλουτίζουν την κύρια ιδέα.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ - ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ

Ο ρόλος της πρότασης αυτής είναι να συνοψίζει όσα έχουμε πει στην κύρια ιδέα της παραγράφου. Χωρίς αυτή την πρόταση η παράγραφος θα ήταν μετέωρη και θα τελείωνε απότομα.

(Ν. Γρηγοριάδης, «Η παράγραφος»)

Ακόμη, στις παραγράφους σου να προσέχεις όσα γράφεις να έχουν νοηματική αλληλουχία. Δηλαδή, το νόημα της μίας πρότασης να συνδέεται με το νόημα της επόμενης κτλ. Συγκεκριμένα:

Ø     Να αφηγείσαι τα γεγονότα με τη σωστή σειρά (π.χ. από το χθες, στο σήμερα και στο αύριο).

Ø     Να περιγράφεις τα αντικείμενα με τη σωστή σειρά (π.χ. ξεκινώντας από πάνω προς τα κάτω ή από μέσα προς τα έξω).

Ø     Να χρησιμοποιείς λέξεις που να συνδέουν τις προτάσεις σου μέσα στην παράγραφο. (π.χ. επίσης, επιπλέον, ακόμη - όμως, ωστόσο, αλλά - έτσι, τελικά, στο τέλος, επομένως - αρχικά, έπειτα, αργότερα, στο τέλος - αντίθετα, από την άλλη μεριά, παρόλο που - την ίδια στιγμή, ταυτόχρονα, παράλληλα κτλ.)