υριπίδη, Ελένη (412 π.Χ.) ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Β΄ 1η Σκηνή (588-658): Χορός – Ελένη – Μενέλαος

Ευριπίδη, Ελένη (412 π.Χ.)

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Β΄

1^η Σκηνή (588-658): Χορός – Ελένη – Μενέλαος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

-        Η επιστροφή του χορού και της Ελένης [ΕΠΙΠΑΡΟΔΟΣ (στ. –576-587]

§       Ο Χορός πληροφορείται από τη Θεονόη ότι ο Μενέλαος ζει

§       Επίσης ανακοινώνει στην Ελένη ότι περιπλανιέται με το καράβι του

§       Η Ελένη δεν γνωρίζει ότι ο Μενέλος βρίσκεται στην Αίγυπτο

-        Μονόλογος της Ελένης στον τάφο του Πρωτέα

-        Η εμφάνιση του Μενέλαου

§       Η αντίδραση της Ελένης

§       Η αντίδραση του Μενέλαου

§       Η Ελένη αναγνωρίζει τον Μενέλαο

o      Πώς η Ελένη φτάνει στην αναγνώριση;

o      Πώς αντιδρά ο Μενέλαος και γιατί;

o      Πώς αισθάνεται η Ελένη μετά την αντίδρασή του και γιατί;

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

·       Σκηνοθετικοί και σκηνογραφικοί δείκτες (στοιχεία όψης)

-        Ο τόπος («Πάλι ξανάρχομαι στον τάφο ετούτον» στ. 588), τα ρούχα (σκευή) των ηρώων («η φορεσιά σου έτσι σε δείχνει» στ. 616), η ψυχολογική κατάσταση («εσύ που φοβισμένη» στ 607, «σάστισα και βουβός έχω απομείνει» στ. 610) και η έντονη σωματική κίνηση και δράση («εσύ που φοβισμένη ορμάς» στ 607, «στάσου μην τρέχεις πια και μην τρομάζεις» στ. 617, «σταμάτα, μη μ’ αγγίζεις» στ. 629), αλλά και που δηλώνεται στο κείμενο αποτελούν σκηνογραφικούς και σκηνοθετικούς δείκτες.

·       Στιχομυθία

-        Γρήγοροι διάλογοι μεταξύ των ηρώων ανά στίχο, που εκφράζουν την έντονη συναισθηματική τους κατάσταση.

·       Τραγική ειρωνεία

-        Ελένη αρχικά δεν αναγνωρίζει τον Μενέλαο.

-        Στη συνέχεια η Ελένη τον αναγνωρίζει αλλά ο Μενέλαος δεν αναγνωρίζει την Ελένη.

·       Επιβράδυνση

-        Το γεγονός ότι ο Μενέλαος δεν αναγνωρίζει την Ελένη καθυστερεί την εξέλιξη της δράσης. Έτσι έχουμε επιβράδυνση.

·       Δραματικός ρόλος της πληροφορίας της Θεονόης (προώθηση της δράσης)

-        Η πληροφορία που δίνει η Θεονόη ότι ο Μενέλαος ζει συνεπάγεται αλλαγή της δραματικής κατάστασης και προώθηση της δράσης. Αποτέλεσμα της παραπάνω πληροφορίας είναι η αλλαγή της συναισθηματικής κατάστασης της Ελένης. (βλ. παρακάτω ήθος Ελένης).

·       Έντονη εσωτερική δράση

- Στη σκηνή αυτή με τις μεγάλες ψυχολογικές μεταπτώσεις της Ελένης υπάρχει έντονη εσωτερική δράση, δηλαδή έντονες συναισθηματικές καταστάσεις και μάλιστα σε εναλλαγή.

·       Αναγνώριση

-        Η Ελένη αναγνωρίζει τον Μενέλαο (βλ. παρακάτω).

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

·       Το ήθος της Ελένης

Οι ψυχολογικές μεταπτώσεις και οι διακυμάνσεις των συναισθημάτων της ηρωίδας:

-        χαρά και έκπληξη (που ζει ο Μ)

-        φόβος (μήπως ο κουρελής άνδρας θα της στήσει παγίδα)

-        αναγνώριση του Μ. από την Ελένη : χαρά, συγκίνηση

-        απογοήτευση (που δεν την αναγνωρίζει ο Μ)

·       Πρώτη αναγνώριση του Μενέλαου από την Ελένη

-        ομοιότητα του ανθρώπου με τον Μ

-        ομολογία του Μ. ότι ε/ίναι ο Μ

-        πληροφορία της μάντισσας Θεονόης

·       Το ήθος του Μενέλαου

Η στάση του Μενέλαου απέναντι στην Ελένη είναι διστακτική έως απορριπτική:

-        Δεν την αναγνωρίζει και δεν την πιστεύει Þ τραγική ειρωνεία

Αιτίες:

-        Έχει ήδη περάσει πολλές ταλαιπωρίες και βάσανα. (πόλεμος, περιπλάνηση)

-        Δυσκολεύεται να πιστέψει πως αυτό που ως τώρα νόμιζε ως πραγματικότητα (δηλαδή η παρουσία της άλλης Ελένης, του ‘ειδώλου’ δίπλα του) ήταν μια απάτη.

ΙΔΕΕΣ

·       Η αντίθεση φαίνεσθαι / είναι

-        Στη στιχομυθία Ελένης – Μενέλαου υπάρχουν λέξεις και φράσεις που εκφράζουν το πραγματικό και το φαινομενικό.