Ευριπίδη, Ελένη (412 π.Χ.) Γ΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1η Σκηνή (1286-1304): Θεοκλύμενος

Ευριπίδη, Ελένη (412 π.Χ.)

Γ΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

1^η Σκηνή (1286-1304): Θεοκλύμενος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

-        Είσοδος του Θεοκλύμενου

-        Οι φόβοι του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

·       ήθος Θεοκλύμενου

- η μεγαλόπρεπη εμφάνισή του έρχεται σε αντίθεση με την αφέλειά του

- εκφράζει απειλή εναντίον Ελλήνων («τους κακούς δίχως τιμωρία ν’ αφήσω»)

- είναι βιαστικός στις κρίσεις του

- θέλει να εκδικηθεί

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

·       Τραγική ειρωνεία (οι θεατές γνωρίζουν τι συμβαίνει, ενώ ο Θ. δεν γνωρίζει)

·       Σκηνοθετικοί και σκηνογραφικοί δείκτες (στοιχεία όψης)

θεαματικά σκηνικά και κουστούμια:

-        πολυτελής ενδυμασία Θεοκλύμενου

-        ακόλουθοι, δούλοι

-        σύνεργα κυνηγιού και σκυλιά: μας θυμίζει τα λόγια της Ελένης προς τον Τεύκρο: «μα φύγε ξένε γρήγορα απ’ τη χώρα [...] / ο γιος πριν σ’ αντικρίσει του Πρωτέα / που βασιλεύει εδώ πήγε κυνήγι / με τα σκυλιά του» (στ. 179-182). 

 

2^η Σκηνή (1305-1424): Θεοκλύμενος – Ελένη – Μενέλαος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

-        Το πένθος της Ελένης

- Πώς ερμηνεύει το πένθος ο Θεοκλύμενος

- Ποιες πληροφορίες του δίνει η Ελένη

            - Ποιες είναι οι επιφυλάξεις του Θεοκλύμενου

            - Πώς η Ελένη της αμβλύνει;

-        Η ψεύτικη υπόσχεση και το αίτημα της Ελένης

- Πώς η Ελένη εξασφαλίζει την ευνοϊκή στάση του Θεοκλύμενου;

- Τι του ζητά; Ποιες είναι οι πρώτες αντιδράσεις του;

-        Η συμβολή του Μενέλαου στον δόλο

- Τι ζητά ο Μενέλαος από τον Θεοκλύμενο;

Η εφαρμογή σχεδίου Ελένης - υπεροχή Ελένης στα δρώμενα

ΑΦΗΓΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

·       Σκηνοθετικοί και σκηνογραφικοί δείκτες (στοιχεία όψης)

-        Η εμφάνιση της Ελένης (κομμένα μαλλιά, μαύρα ρούχα, δακρυσμένα μάτια, κλπ)

·       Στοιχεία εξωτερικής και εσωτερικής δράσης

-        εξωτερική δράση = εξωτερικά γεγονότα, πράξεις ηρώων, εξέλιξη δράσης

-        εσωτερική δράση = ψυχολογική κατάσταση των ηρώων, συναισθηματικές διακυμάνσεις

Θεοκλ: αγωνία, θυμός, ανακούφιση και ελπίδα για το γάμο του με την Ελένη

·       Τραγική ειρωνεία

-        Η προθυμία του Θεοκλύμενου να βοηθήσει τον μεταμφιεσμένο Μενέλαο και να διευκολύνει τις ταφικές τελετές, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο γάμος τους με την Ελένη, φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα

-        Η τραγική ειρωνεία είναι πιο έντονη, διότι ο Θεοκλύμενος είναι ο βασιλιάς (δυνατός, σκληρός, αυταρχικός) και ο μόνος που δεν γνωρίζει, ενώ όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα του δράματος γνωρίζουν)

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Εκδηλώσεις πένθους

-        Κομμένα μαλλιά, μαύρα ρούχα, δακρυσμένα μάτια, κλπ.  

Ταφικές τελετές

-        Αναίμακτες προσφορές (καρποί, φρούτα, σπονδές) και αιματηρές θυσίες ζώων.

-        Το τέλος του Μενέλαου χαρακτηρίζεται «φρικτό» (1329), όχι μόνο γιατί πέθανε, αλλά και γιατί δεν του αποδόθηκαν οι ταφικές τελετές. 

Γρήγορο πλοίο φοινικικό

-        Τα πλοία των Φοινίκων ήταν φημισμένα για την ταχύτητά τους

Ο αγγελιοφόρος καλών ειδήσεων αμοίβεται

-        Ο Θεοκλύμενος υπόσχεται στον Μενέλαο βοήθεια (ρούχα και τρόφιμα για να διευκολυνθεί η επιστροφή του στην πατρίδα) διότι του έφερε καλή είδηση: τον θάνατο του Μενέλαου

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Ήθος Θεοκλύμενου: σε κάποιο βαθμό ανταποκρίνεται και σε κάποιο βαθμό ανατρέπει τις προσδοκίες του αναγνώστη.

Ήθος Ελένης: Υπεροχή της Ελένης σε σχέση με τον Μενέλαο.